منظور از مدیریت منابع انسانی چیست و چه اهمیتی دارد؟

منظور از مدیریت منابع انسانی چیست؟

نیروی انسانی ارزشمند‌ترین سرمایه هر سازمان است و هیچ سازمانی بدون کارکنان خود مفهومی ندارد. علیرغم ظهور فناوری‌های جدید و ماشینی شدن بیشتر کارها، نیروی انسانی هنوز هم یکی از تأثیرگذارترین عوامل در پیشرفت و تعالی شرکت‌هاست. مدیریت منابع انسانی مهمترین راه‌کار برای هدایت پرسنل و افزایش بهروری در سازمان‌ها است. منابع انسانی به مجموع نیروی کار، مهارت‌ و تخصص‌ آنها اطلاق می‌شود. مدیریت منابع انسانی به معنای هدایت و راهبری نیروی انسانی و تخصص آنها در جهت افزایش بهره‌وری و سود آوری شرکت است.

مدیریت منابع انسانی نقش ویژه‌ای در مدیریت صحیح پرسنل، پیشرفت سازمان و دستیابی به اهداف عالیه دارد. به دلیل اهمیت این موضوع، در بیشتر شرکت‌ها به خصوص سازمانهای بزرگ، یک بخش با عنوان منابع انسانی ایجاد شده است. اداره و مدیریت این بخش نیز در اختیار فردی با عنوان مدیر منابع انسانی است. هر چند در چارت سازمانی کسب و کارهای کوچک این بخش تعریف نشده ، اما وظایف مدیر منابع انسانی در چنین مواردی بر عهده یکی از مدیران ارشد آن شرکت خواهد بود.

شرح وظایف مدیر منابع انسانی چیست؟

هر سازمان در راستانی دستیابی به اهداف خود، از یک سری استراتژی‌ها استفاده می‌کند که به آنها فرآیند مدیریت منابع انسانی می‌گویند. مسئولیت تدوین و اجرای این فرآیندها، بر عهده بخش منابع انسانی است.کلید موفقیت سازمان، شناسایی دقیق این فرآیندها و اجرای درست آنهاست. هر چند طی این فرآیند نیاز به استفاده از ابزارهای کمکی از جمله نرم افزارهای HR، دستگاه حضور و غیاب، سیستم‌های کنترل تردد و … است. در ادامه به مهمترین وظایف مدیریت منابع انسانی و فرآیندهای مرتبط با هر یک آنها آشنا می‌شویم.

استخدام نیروی انسانی

نیازهای متفاوت شغلی علت اصلی نیاز به نیروی کار جدید است. هر سازمان با ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، نیاز به نیروی کار جدید هم خواهد داشت. استخدام نیروی انسانی شامل سه فرآیند جذب، گزینش و استخدام است.

• در مرحله جذب متقاضیانی که با معیارهای شغل مورد نیاز شرکت مطابقت دارند، از طریق فراخوان و آگهی جذب می‌شوند.
• مرحله گزینش شامل راستی آزمایی تخصص و صلاحیت متقاضیان برای احراز شغل مورد نظر است. در فرآیند گزینش با استفاده از مصاحبه یا آزمون گزینه‌های مناسب انتخاب شده و سایر افراد از لیست نهایی حذف می‌شوند. هرچند در مواردی این مرحله شامل دوره استخدامی آزمایشی برای صلاحیت کار نیز بوده، از جمله معیارهای سنجش این مورد، حضور به موقع در محل کار و انجام صحیح امور محوله است. در چنین مواردی استفاده از سیستم کنترل تردد و نرم افزار حضور و غیاب کمک بسزایی برای بررسی حضور به‌موقع و حسن انجام کار است.
• استخدام مرحله نهایی جذب نیروی انسانی جدید است. این فرآیند عبارتست از عقد قرارداد رسمی با افراد گزینش شده.

آموزش

توسعه هر سازمان در گرو رشد و ارتقاء نیروی انسانی است.  فرآیند آموزش کارکنان شامل آموزش الگوهای کاری سازمان به پرسنل جدید و ارائه آموزش‌های مورد نیاز در جهت افزایش مهارت و توانایی‌های شغلی کارکنان است. مدیریت منابع انسانی با آگاهی کامل و مشاوره با سایر مدیران، آموزش‌های مورد نیاز هر بخش را شناسایی کرده و پس از آماده سازی در اختیار آنها قرار می‌دهد. اهمیت فوق‌العاده آموزش، موجب شکل گیری واحد آموزش در بسیاری از شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ شده است. واحد آموزش یکی از زیر مجموعه‌های منابع انسانی به شمار می‌رود.

ارزیابی عملکرد کارکنان

ارزیابی عملکرد ابزار مناسبی برای ارزشیابی پرسنل و شناسایی کارکنان فعال و متعهد است. یک سازمان شایسته‌سالار باید توجه زیادی به مقوله ارزیابی عملکرد پرسنل داشته باشد. مدیریت منابع انسانی  می‌تواند با استفاده از سیستم‌ها و شاخص‌های مختلف، میزان عملکرد و تأثیرگذاری هر یک از پرسنل را در راستای اهداف سازمان بسنجد و از این طریق تصمیمات درستی در جهت راهبری صحیح پرسنل در جهت نیل به اهداف مورد نظر اتخاذ نماید. شناسایی کارکنان فعال و ارائه تشویق و پاداش به آنها، شناسایی پرسنل کم‌کار و به کارگیری راهکارهای مؤثر جهت حرکت و رشد بیشتر آنها از جمله مواردی است که یک فضای رقابتی سالم بین کارکنان ایجاد کرده و بهره‌وری و راندمان کاری را در سطح شرکت ارتقاء می‌دهد.

یکی از ابزارهایی که در جهت ارزیابی عملکرد کارکنان به کارگرفته می‌شود، سیستم حضور و غیاب است. این سیستم گزارشات کاملی از روند ورود و خروج و کارکرد پرسنل در اختیار واحد منابع انسانی قرار می‌دهد. مدیریت منابع انسانی با استفاده از این گزارشات، می‌تواند اقدامات مناسبی در جهت کاهش بی‌نظمی و افزایش انضباط در ورود و خروج‌ها به کار گیرد.

مدیریت حقوق و دستمزد

یکی از فرآیندهای اصلی در بخش منابع انسانی، مدیریت حقوق و دستمزد پرسنل است. پرداخت‌های مالی محرک اصلی فعالیت پرسنل در هر کسب و کار است. پرداخت به موقع حقوق، مزایا و مشوق‌های مالی نقش مهمی در انگیزش و رضایت کارکنان دارد. یک مدیری توانمند با به کارگیری یک سیستم حقوق و دستمزد مناسب برای محاسبه دقیق دستمزد‌ها کمک شایانی به این فرآیند می‌کند. استفاده از ماژول حقوق و دستمزد در کنار سیستم‌های کنترل تردد کمک بسزایی در جهت مدیریت بهتر امور مربوط به حقوق و دستمزد است.

 مدیریت فضای کار

اموری مانند دایر کردن کلاس‌های آموزشی، برنامه‌ریزی و اجرای مراسمات و سمینارها، معارفه پرسنل جدید، ایجاد ارتباط بین بخشهای مختلف، پیاده‌سازی سیاست‌های داخلی شرکت و … نیاز به سازمان‌دهی و مدیریت متمرکز دارد. مدیریت منابع انسانی می‌تواند انتخاب مناسبی جهت سازمان‌دهی امور و مدیریت فضای کار شرکت باشد. این بخش با فراهم کردن یک فضای کاری ایمن، پویا، شایسته سالار و به دور از عوامل استرس‌زا، تعهد پرسنل به سازمان و کار را افزایش داده و در جهت دستیابی به اهداف عالیه سازمان گام می‌دارد. یکی دیگر از مواردی که می‌شود در مدیریت بهتر فضای کار انجام داد برقراری ارتباط مؤثر و دوستانه با تمامی بخش‌ها و کارکنان است.

به نظر شما مدیری که تمام وقت در اتاق خود نشسته و ارتباط مناسبی با سایر بخش‌ها ندارد، درک درستی از موضوعات و مشکلات سازمان خواهد داشت و آیا این شخص می‌تواند با اشراف کامل به همه امور رسیدگی کند؟

تعامل سازنده با کارکنان یک ارتباط و اعتماد دو طرفه بین مدیریت منابع انسانی و پرسنل ایجاد می‌کند. این تعامل موجب می‌شود، کارکنان مشکلات موجود را بدون هیچ دغدغه‌ای با مدیریت در میان بگذارد و به این صورت بسیاری از مشکلات به همین راحتی حل خواهد شد.

ایجاد یک فضای دوستانه و عدم برخورد سلیقه‌ای در محیط کار موجب می‌شود، کارکنان به راحتی پیشنهادات و انتقادات خود را به مدیریت انتقال دهند و چه بسا بعضی از این نظرات، ایده‌ خوبی در جهت بهبود روند کاری شرکت و افزایش بهره‌وری در اختیار سازمان قرار دهد.

برای مشاهده لیست قیمت دستگاه حضور و غیاب کلیک کنید.

مدیر منابع انسانی به چه مهارت‌هایی نیاز دارد؟

مدیر منابع انسانی فردی است که امور مرتبط با نیروی انسانی در سازمان را مدیریت می‌کند. مهم‌ترین پیش نیاز یک مدیر توانمند، برخورداری از دانش مدیریت است. دانش مدیریت شامل تحصیلات آکادمیک و تجربه شغلی مرتبط می‌شود. مدیر منابع انسانی علاوه بر داشتن دانش مدیریت باید توانمندیهای مختلفی جهت احراز این پست داشته باشد. در ادامه با مهم‌ترین این مهارتها آشنا می‌شویم:

مدیریت امور اداری

شخصی که در رأس مدیریت منابع انسانی قرار می‌گیرد، باید به تمام امور اداری سازمان اشراف کامل داشته باشد. مدیر منابع انسانی باید بتواند امور مربوط به جذب و استخدام کارکنان شایسته، آموزش، حضور و غیاب و حقوق و دستمزد کارکنان، امور داخلی و … را به بهترین شکل مدیریت کند.

آشنایی با قوانین

پیروی از قوانین یکی از فاکتورهای بسیار مهم در رشد و توسعه هر سازمانی است. بنابراین مدیر منابع انسانی باید آشنایی کامل با قوانین کار و سایر قوانین مرتبط با آن داشته باشد. آگاهی مدیریت از قوانین موجب می‌شود تا در راستای منافع شرکت و نیروی انسانی آن، تصمیمات مناسبی اتخاذ کرده و از بروز مشکلات و خسارات احتمالی در آینده جلوگیری نماید.

مهارت ارتباطی

واحد منابع انسانی با تمامی بخشهای سازمان ارتباط دارد. از این رو نحوه برقراری ارتباط با  سایر مدیران و کارکنان و جوابگویی مناسب به سوالات و دغدغه‌های آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یک مدیر توانمند باید بتواند به ساده‌ترین شکل این ارتباط را برقرار کرده و مشاوره و راهنمایی مناسبی به بخش‌ها و کارکنان مختلف سازمان ارائه دهد.

آشنایی با اتوماسیون‌های اداری

پیشرفت علم و ظهور فناوری‌های جدید، انقلاب بزرگی در صنایع و سازمان‌ها به وجود آورده است. در حال حاضر اتوماسیون‌های صنعتی، مهندسی و اداری جایگزین روشهای سنتی شده‌اند. این سیستم‌ها بیشتر فرآیندها را در سازمان خودکار کرده و به آن سرعت بخشیده‌اند. یک مدیر موفق باید آشنایی کامل با انواع اتوماسیون‌های اداری از جمله سیستم پرسنلی و حضور و غیاب و نرم‌افزار حقوق و دستمزد داشته باشد.

مهارت تحلیل و ارائه گزارش

مدیر منابع انسانی باید بتواند گزارشات ارسال شده توسط سایر بخشها را به خوبی تجزیه و تحلیل کرده و نتیجه درستی از آن استخراج کند. در ضمن باید توانایی تهیه گزارش از سیستم‌های مختلف را داشته باشد، تا در صورت نیاز گزارشات مورد نظر را در اختیار مدیر عامل، سایر مدیران و بخش‌ها قرار دهد.[